chúa quận ngũ phương

Nằm khu xóm Trại, phường Đằng Giang, quận Ngô Quyền, cách trung tâm thành phố chừng 5km về phía Đông Nam, cây đa 13 gốc là một địa chỉ tham quan du lịch độc đáo của du khách thập phương khi đến thăm nội thành Hải Phòng.

Cây đa 13 gốc ước tính đã trên trăm tuổi, bóng cây tỏa mát một vùng rộng lớn. Cây cao chừng 10m nhưng có tới 30 cành to, nhỏ nằm ngang, trải rộng trên một diện tích đường kính tới 40m. Đỡ các cành cây là các rễ phụ trông như các cột chống. Cây có tới 12 rễ phụ lớn cùng với một gốc chính nên mới có tên gọi là cây đa 13 gốc.
Cây đa 13 gốc không chỉ là một cảnh đẹp độc đáo, lạ mắt mà còn đáp ứng cả nhu cầu hướng vọng tâm linh của khách thập phương

Tương truyền khi xưa Chúa năm Phương cùng 2 cô hầu cận hay đi xe kéo lúc nửa đêm dạo quanh vùng đất Hải Phòng, cây đa 13 gốc là nơi chúa bà dừng chân cuối cùng. Người dân thấy sự linh thiêng nên dưới gốc đa lập 1 ngôi miếu nhỏ thờ Chúa Bà. Quanh năm hương khói. Chân tượng Cúa trong miếu phủ áo trắng và ngày tiệc chúa ngày 16/ 6. Đấy là những điều hiểu biết vụn vặt của e về đền chúa, mong mọi ng` chỉ bảo thêm cho bài viết đc. thêm hoàn chỉnh

---

  Bà Chúa Năm Phương
Bà Chúa Năm Phương. Vốn xưa bà cũng là tiên nữ trên Thiên Đình. Sau chúa giáng thế hạ trần vào nhà họ Vũ ở cửa Cấm Giang, đất Gia Viên (nay là Hải Phòng). Chúa sinh ra hình dung tươi tốt, mọi bề đảm đang. Khi đã hồi tiên, Chúa Bà được giao quyền cai quản năm phương trời đất, bản cảnh bản xứ ngũ phương vậy nên được tôn xưng là Bà Chúa Quận Năm Phương (hay còn có tên khác là Vũ Quận Bạch Hoa Công Chúa). Tương truyền rằng, chúa hiển linh, ngự khắp nơi khắp cảnh trong năm phương trời đất, chúa dạo chơi khắp chốn, cứ đúng vào lúc canh ba giờ Tí, chúa hiện hình ra người mĩ nữ, gọi xe rong chơi, rồi đi về đến “Cây Đa mười ba gốc” là nơi chúa hiển linh, trả tiền cho phu xe, nhưng khi biết ra thì toàn là tiền âm. Chúa cũng thẳng tay trừng trị kẻ nào còn ngang ngược, chúa hành cho chân tay tê liệt, nằm mơ toàn thấy ma quỷ. Cũng có một câu chuyện truyền lại là: vào thời Pháp thuộc có một me Tây bị chúa hành cho chí rận, khắp người ngứa ngáy không yên, phải đến kêu xin, sám hối cửa chúa thì được khỏi, tạ ơn chúa, me Tây đó đã lập đền thờ rất trang nghiêm, quanh năm cũng lễ rất tấp nập.
Chúa Bà Năm Phương chỉ được hầu ở một số vùng (đặc biệt là Hải Phòng là nơi sinh quán quê nhà của Chúa Bà năm xưa). Hải Phòng và một số địa phương lân cận, trong các đàn lễ mở phủ thường có dâng một tòa đàn gọi là: Đàn Chúa Bà (gồm có hình Chúa Quận Năm Phương, hai cô hầu cận, có khi là có cả hình 12 cô nàng (tất cả đều màu trắng), nón chúa hài cườm, một cỗ xe ngựa (hoặc xe phu kéo) hay thường gọi là Xe Chúa Bà) và thỉnh mời Chúa Bà Năm Phương về ngự để chứng đàn đó. Chúa Năm Phương thường ngự về trước Chầu Năm Suối Lân hoặc cũng có một số người hầu chúa sau Tam Vị Chúa Mường. Chúa ngự về thường mặc áo trắng (hoặc có khi chỉ choàng chiếc khăn phủ diện) làm lễ khai cuông rồi cầm tiền tung lên trên ban Công Đồng trong bản đền bản điện để khai quang chứng đền, chứng điện, chứng đàn, chứng phủ (ở một số nơi khác còn hầu chúa về múa quạt hoặc múa mồi).
Đền Chúa Bà Năm Phương được lập ở rất nhiều nơi, nhưng nổi tiếng hơn cả là một số ngôi đền ở nguyên quán Hải Phòng, đất chúa ngự: đầu tiên phải kể đến Chùa Cấm thuộc Phố Cấm, Hải Phòng (tên tự là Cấm Giang Bản Cảnh Linh Từ hay Nguyệt Quang Tự, trong bản tự có hẳn cung cấm bề thế uy nghiêm thờ chúa), sau đó là Vườn Hoa Chéo, trên đường Trần Hưng Đạo, Hải Phòng (đây là nơi trước đây người me Tây kia lập đền tạ ơn chúa, đền xưa rất lộng lẫy, nhưng bây giờ đã không còn do tàn phá của chiến tranh, chỉ còn lại dấu tích nhỏ nhưng vẫn là nơi linh thiêng, hàng tháng có rất nhiều người dân đến đây lễ chúa), rồi “Cây Đa mười ba gốc” là ngôi miếu nhỏ thờ chúa (ở trên đường ra sân bay Cát Bi) là nơi chúa gọi phu xe chở về chốn đó, có cả Đền Tiên Nga cũng thuộc đường Lê Lợi, Hải Phòng, cuối cùng là ngôi miếu nhỏ không tên trên đường Lê Thánh Tông. Các ngôi đền đó đều tổ chức ngày tiệc chúa là ngày 16/6 âm lịch. Tính ra, xưa kia, trên đất Hải Phòng có ít nhất là năm nơi thờ Chúa Bà

Văn Chúa Năm Phương

Năm phương năm miếu rõ ràng
Quyền cai bản cảnh tiên nàng dâng hoa
Trung thiên thiết lập một toà

Bạch Hoa công chúa ngự toà năm phương

Đền thờ chúa am thanh cảnh vắng

Thú hữu tình cảnh vật tốt sao

Đôi bên long hổ chầu vào

Có cây cổ thụ vươn cao rườm rà

Hương trời ngào ngạt gió đưa

Dấu thiêng để lại ngàn xưa còn truyền

Có bà Chúa Quận thần tiên

Giáng sinh hạ giới về miền Cấm Giang

Gia Viên là đất là làng

Hải An là quận rõ ràng sử xanh

Giáng sinh họ Vũ đầu ngành

Phong tư nhất mực giáng hình tiên nga

Cứ nửa đêm canh ba giờ Tí

Hiện ra người mĩ nữ cung nương

Nón dâu áo trắng hài cười

Dạo chơi khắp hết năm phương lại về

Gọi phu xe trả cho tiền giấy

Biết chúa bà tay lạy miệng kêu

Đặt mình mơ thấy chiêm bao

Có người thiếu nữ hỏi sao chưa hầu

Chúa thương những kẻ đói nghèo

Biết ra lại được lộc nhiều hơn xưa

Phút biến đi về nơi bản cảnh

Sai tiên nàng đủng đỉnh dâng hoa

Ai mà ngạo mạn điêu ngoa

Chúa sai thị nữ thu ba hồn về

Đêm nằm mơ thấy ma cùng quỷ

Ngày chúa làm liệt vị chân tay

Phải đi thỉnh thánh mời thầy

Xem ra mới biết về tay chúa bà

Sắm nhang hoa dâng kêu trấn trạch

Sớ tấu lên minh bạch từng câu

Cung văn đàn hát luyện cầu

Thỉnh bà lai giáng ngự đầu đồng nhân